Tiry z niemieckimi ziemniakami

Nasz Dziennik 2025-10-31

Gdy polscy rolnicy liczą straty, nasz rynek jest zalewany przez niemieckie ziemniaki. Nasi zachodni sąsiedzi zarobili na tym już ponad 133 mln zł.

To, co dzieje się dziś na polskiej wsi, to nie jest zwykły kryzys nadpodaży, ale niewyobrażalny dramat. Czarę goryczy na wsi przelały najnowsze dane dotyczące importu warzyw do Polski. Rolnicy mają pełne magazyny ziemniaków, których nikt nie chce kupić, a tymczasem przez granicę jadą tiry wypełnione niemieckimi kartoflami. Wystarczy spojrzeć na liczby: od stycznia do sierpnia tego roku do Polski wjechało 171 tys. ton ziemniaków. Najwięcej z Niemiec 103 340 ton.

Na wsiach wrze. Słychać to w rozmowach z ludźmi, którzy całe życie poświęcili tej ziemi.

- Oni nie mówią już o problemie, oni mówią o klęsce. O bezsilności. Jak mają konkurować z niemieckim ziemniakiem, który w hurcie kosztuje 10 gr za kilogram? Jak mają walczyć z zachodnimi sieciami handlowymi, które preferują własnych dostawców? - pyta w rozmowie z „Naszym Dziennikiem" Andrzej Śniegula, wiceprzewodniczący NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność" Regionu Łódzkiego.

Swoje ziemniaki wysyłają do Polski także Holandia i Francja - odpowiednio 13 i 10 tys. ton. Dalej Grecja. Na tej liście są też: Egipt (9,59 tys. ton), Hiszpania (8,53 tys. ton), Cypr (4,42 tys. ton), Włochy (2,69 tys. ton), Belgia (2,22 tys. ton) czy nawet Wielka Brytania (1,40 tys. ton). W sumie wydaliśmy aż 276 mln zł na import produktu, który od pokoleń był naszym narodowym dobrem. Z tej kwoty aż 133,70 mln zł trafiło do Niemiec. Z kolei Holandia na eksporcie do Polski zarobiła 30,31 mln zł, a Grecja 23,22 mln zł. Niezłe pieniądze trafiły też do Hiszpanii -19,93 mln zł, Egiptu -17,28 mln zł, Francji - 15,82 mln zł. - I teraz pytam - w imię czego? Po co? Przecież według GUS produkcja ziemniaków w Polsce wzrosła w tym roku o 15 proc. i przekroczyła 6,8 mln ton. Kartofli jest w bród. Ceny są dramatyczne, nie pokrywają kosztów produkcji. Rolnik patrzy na swoje pole i wie, że z każdej tony, którą sprzeda, ponosi straty -wskazuje Andrzej Śniegula.

Ceny skupu nie pokrywają nawet kosztów produkcji. W wielu miejscach w kraju kilogram ziemniaków sprzedaje się za mniej niż 50 gr. W Krakowie -nawet po 46 gr. To nie są ceny, to upokorzenie. Rolnicy nie wytrzymują i zaczynają mówić głośno, co myślą. Wskazują palcem winnych - rząd, który nie reaguje, i unijny system, który pozwala na zalewanie naszego rynku niemieckim towarem. - W kuluarach coraz częściej słychać, że niemieckie landy dotują swoich producentów, dopłacając im do eksportu. Dzięki temu mogą sprzedawać taniej, nawet po 10 gr za kilogram. Bo jak inaczej wytłumaczyć, że niemieckie ziemniaki opłaca się przewozić setki kilometrów, a mimo to są tańsze od naszych? - zwraca uwagę w rozmowie z „Naszym Dziennikiem" Jerzy Chróścikowski, senator Prawa i Sprawiedliwości, wiceprzewodniczący senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ale winy nie ponoszą tylko politycy i zagraniczni dostawcy. Wielkie sieci handlowe w Polsce ustawiają produkty tak, aby wyeksponować te, który chcą sprzedać. - I tak klient woli kupić towar z zagranicy, bo ładniejszy, lepiej zapakowany, a często - po prostu tańszy. W sklepach widać ten absurd: obok siebie leżą dwa kosze - w jednym nasze, rodzime ziemniaki, już trochę podwiędle, z etykietą „produkt polski", w drugim błyszczące, gładkie bulwy bez oznaczenia pochodzenia -stwierdza Jerzy Chróścikowski.

-Przez takie praktyki ginie sens lokalnej produkcji. Polskie ziemniaki nie są gorsze, tylko gorzej traktowane - konstatuje.

Rolnik z Polski, który hoduje zdrowe, smaczne ziemniaki, nie ma szans przebić się przez mur zachodnich dostawców. - W dodatku wielu ludzi w miastach wciąż myśli, że rolnicy zawyżają ceny swoich warzyw, bo na bazarku ziemniaki kosztują więcej niż w supermarkecie. Ale nie wiedzą, że za tą różnicą stoi jakość - smak, naturalność, brak chemii. Nie wiedzą, że te zachodnie kartofle są często bezwartościowe - chemicznie, smakowo, zdrowotnie - podnosi Andrzej Śniegula.

Rynek hurtowy pokazuje skalę upadku. W Broniszach kilogram kosztuje 50-90 gr, w Krakowie - poniżej 60 gr. Rolnik, który musi zapłacić za paliwo, nawozy, zbiór i przechowanie, nie ma żadnych szans, by wyjść na plus. Unijne przepisy nie przewidują interwencji, bo ziemniak - w przeciwieństwie do zbóż - nie podlega skupowi interwencyjnemu. W efekcie producenci zostają sami. Niektórzy zdesperowani organizują tzw. samozbiory - zapraszają ludzi, żeby przyszli, nazbierali i zabrali warzywa za grosze.

Zmowa pośredników

Rolnicy powtarzają, że to zmowa - sieci, przetwórców, pośredników, zachodnich koncernów, które zmonopolizowały rynek.

- Imają rację. Bo jeśli państwo pozwala, by własnych producentów traktowano jak zbędny balast, to znaczy, że coś w tym systemie jest głęboko chore. Nie mamy własnego handlu, nie mamy własnego przetwórstwa, nie mamy dystrybucji. Jesteśmy uzależnieni od cudzych decyzji i cudzych rynków - zaznacza Andrzej Śniegula. W efekcie polski rolnik zamiast sprzedawać, ogląda, jak jego praca jest marnowana.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi chwali się, że eksport polskiego ziemniaka rośnie - z 7 tys. ton w 2023 r. do ponad 70 tys. w 2025 r. - Tylko co z tego, skoro import bije rekord za rekordem, a zyski z eksportu nie ratują tysięcy gospodarstw, które bankrutują w ciszy? - zauważa wiceprzewodniczący NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność" Regionu Łódzkiego.

Rolnicy apelują o kontrakty i umowy z odbiorcami, ale rzeczywistość jest nieubłagana.

- W roku dobrego urodzaju ceny spadają, pośrednicy zbijają stawki, a w detalicznym handlu - ani grosza taniej. W sklepach te same ziemniaki kosztują po kilka złotych za kilogram. Kto zarabia na różnicy? Nie rolnik - ubolewa Jerzy Chróścikowski.

Rafał Stefaniuk